Χτυπούν το κεφάλι τους οι Αρμένιοι

Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ

«E» 3/3

Εκνευρισμός και αγωνία επικρατούν στους κόλπους της τουρκικής κυβέρνησης. Αύριο η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ θα συζητήσει για πολλοστή χρονιά το θέμα της σφαγής των Αρμενίων από τους Τούρκους το 1915 και διαγράφεται σαφώς η απειλή να τη χαρακτηρίσει ως γενοκτονία. Αν συμβεί αυτό, τότε το θέμα θα έρθει στην ολομέλεια της Βουλής. Η επιτροπή είχε λάβει σχετικές αποφάσεις το 2000, το 2005 και το 2007, αλλά το ζήτημα δεν εισήχθη ποτέ προς συζήτηση στην ολομέλεια εξαιτίας των ασφυκτικών πιέσεων που είχαν ασκήσει στους βουλευτές οι πρόεδροι Μπιλ Κλίντον και Τζορτζ Μπους αντιστοίχως.

Αυτήν τη φορά, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ο Μπαράκ Ομπάμα είχε ταχθεί ως γερουσιαστής υπέρ του χαρακτηρισμού της γενοκτονίας και έτσι δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα εμποδίσει τη συζήτηση του θέματος.
Μάλιστα πέρυσι, πρώτη χρονιά που ο Ομπάμα βρισκόταν στον Λευκό Οίκο, η Τουρκία είχε ανακοινώσει στις 21 Απριλίου την επί της αρχής συμφωνία της με την Αρμενία να προχωρήσουν σε ομαλοποίηση των διπλωματικών τους σχέσεων. Η πρόθεση της Αγκυρας είχε ανακοινωθεί μόλις δύο 24ωρα πριν από την 24η Απριλίου, επέτειο της γενοκτονίας, και αποσκοπούσε να αποτρέψει τον Μπαράκ Ομπάμα από το να χρησιμοποιήσει τη λέξη αυτή στο μήνυμα που όντως απηύθυνε στις 24 Απριλίου. Η τουρκική τακτική πέτυχε.Φέτος τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Ο Ερντογάν χθες απηύθυνε προσωπικά έκκληση προς τον Ομπάμα: «Εχω εμπιστοσύνη στην ηγεσία και την κοινή λογική του Ομπάμα, ο οποίος παρακολουθεί από κοντά τις υπό εξέλιξη προσπάθειες ομαλοποίησης με την Αρμενία», δήλωσε για να τον συγκινήσει.
Ηπραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Τον περασμένο Οκτώβριο οι πιέσεις των ΗΠΑ είχαν ως αποτέλεσμα τον πειθαναγκασμό της αρμενικής κυβέρνησης να υπογράψει ένα ταπεινωτικό πρωτόκολλο εξομάλυνσης των τουρκοαρμενικών σχέσεων και το άνοιγμα των κοινών συνόρων των δύο χωρών που έχουν κλείσει με πρωτοβουλία της Αγκυρας από το 1993. Το πρωτόκολλο ήταν ταπεινωτικό υπό το πρίσμα ότι η αρμενική κυβέρνηση υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την αρμενική εθνική γραμμή ότι προϋπόθεση αποκατάστασης των σχέσεων με την Αγκυρα είναι να αναγνωρίσει η Τουρκία ότι έχει διαπράξει γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων.
Η αρμενική πολιτική ηγεσία χτυπάει τώρα το κεφάλι της στον τοίχο για το ολέθριο, όπως και εκ των υστέρων επιβεβαιώθηκε, σφάλμα της να υπογράψει αυτό το πρωτόκολλο.
Ο λόγος είναι ότι ο Ερντογάν αρνείται τώρα να φέρει το πρωτόκολλο προς επικύρωση από την τουρκική Βουλή όπου το κόμμα του έχει απόλυτη πλειοψηφία, εκβιάζοντας ωμά την Αρμενία ότι δεν θα επικυρώσει τη συμφωνία η Αγκυρα, αν η Αρμενία δεν προχωρήσει σε κινήσεις απόσυρσης των στρατευμάτων της από το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Πρόκειται για ορεινή περιοχή κατοικούμενη αποκλειστικά από Αρμένιους, η οποία επί σοβιετικής εποχής ανήκε διοικητικά στο Αζερμπαϊτζάν, το οποίο σήμερα είναι στενός σύμμαχος της Τουρκίας και επιπλέον έχει πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Βάζοντας τέτοιον όρο η Αγκυρα εξευτέλισε εντελώς την Αρμενία. Η αρμενική ηγεσία προσπαθεί τώρα να περιορίσει την έκταση της γελοιοποίησής της.
Τον Ιανουάριο του 2010 έβαλε το Συνταγματικό Δικαστήριο να αποφασίσει ότι είναι μεν σύμφωνο με το Σύνταγμα το τουρκοαρμενικό πρωτόκολλο, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να τηρηθεί και το αρμενικό Σύνταγμα, το οποίο ρητά καθορίζει ως γενοκτονία τις τουρκικές σφαγές των Αρμενίων.
Στις 10 Φεβρουαρίου, ο Αρμένιος πρόεδρος Σερζ Σαρκισιάν δήλωσε στο Λονδίνο όπου βρισκόταν πως το αρμενικό Κοινοβούλιο θα επικυρώσει το πρωτόκολλο μόνο αφού προηγουμένως το έχει επικυρώσει το τουρκικό.
Την περασμένη εβδομάδα, με τη συντριπτική πλειοψηφία των 70 ψήφων έναντι μόλις 4, η αρμενική Βουλή αποφάσισε και έδωσε στον πρόεδρο Σαρκισιάν το δικαίωμα να μπορεί να πάρει πίσω (!) την υπογραφή του από το πρωτόκολλο οποιαδήποτε στιγμή κρίνει αυτός. Στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα...
ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Μην πάθουμε τα ίδια κι εμείς!
Η παγίδευση της Αρμενίας από την τουρκική ηγεσία συνιστά σκληρό μάθημα και προειδοποίηση προς την Κύπρο και την Ελλάδα για να μην πάθουμε κι εμείς τα ίδια με τους Αρμένιους. Ειδικά στο Κυπριακό, όπου τα πράγματα έχουν πάρει άσχημη τροπή στις συνομιλίες με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια να ακολουθεί γραμμή που δείχνει σαν να μοιάζει με εκείνη του Σερζ Σαρκισιάν, απαιτείται μεγάλη προσοχή για να μην παγιδευτεί η Λευκωσία όπως το Ερεβάν. Ακόμη και αν δεν ισχύσει τελικά το πρωτόκολλο, «θα είναι πάντα εκεί για να δείχνει πώς μπορούμε να οδηγηθούμε σε εξομάλυνση», δήλωσε Τούρκος εκπρόσωπος, μετατρέποντας σε πολιτικό κέρδος της Αγκυρας κάθε αρμενική παραχώρηση.
ΕΘΝΟΣ