Το χοντρό ψαλίδι στα επιδόματα, www.enet.gr

Σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα η περικοπή των επιδομάτων που χορηγούνται στους δημοσίους υπαλλήλους κατά 10%, θα θεωρούνταν, ίσως, ήπια εισοδηματική προσαρμογή.

Εκεί οι πρόσθετες αμοιβές αφορούν κατά κύριο λόγο την οικογενειακή κατάσταση και τη θέση ευθύνης. Για το ελληνικό Δημόσιο, όμως, όπου τα επιδόματα είναι μεγαλύτερα από τον βασικό μισθό, η επίπτωση στα πραγματικά εισοδήματα των υπαλλήλων προδιαγράφεται δραματική και προκαλεί ντόμινο αντιδράσεων.
Η ελληνική ιδιαιτερότητα φαίνεται με μία ματιά στα στοιχεία του προϋπολογισμού. Η δαπάνη για τα επιδόματα ανέρχεται φέτος σε 6,5 δισ. ευρώ χωρίς να υπολογιστούν έξοδα για υπερωρίες, συμμετοχές σε επιτροπές, μετακινήσεις και άλλες πρόσθετες αμοιβές που αποτελούν μέρος του μισθού. Η δαπάνη για την κάλυψη των μισθών των πολιτικών υπαλλήλων ανέρχεται σε 6,9 δισ. ευρώ και του προσωπικού των σωμάτων ασφαλείας σε 2,2 δισ. ευρώ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι για τα ανώτερα στελέχη της δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας ο βασικός μισθός κυμαίνεται στις 2.500 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στον βασικό μισθό αρεοπαγίτη με 29 χρόνια υπηρεσίας και με τα επιδόματα και τις συμμετοχές φθάνει στο ανώτατο όριο των 6.500 ευρώ.
- Εδικά επιδόματα από 200 μέχρι 500 ευρώ το μήνα έχουν 300.000 υπάλληλοι.
- Από 500 έως 1.000 ευρώ το μήνα 100.000 υπάλληλοι.
- Από 1.000 έως 1.500 ευρώ το μήνα παίρνουν 50.000-60.000 υπάλληλοι.
- Πάνω από 1.500 ευρώ το μήνα έχουν περίπου 50.000 ανώτεροι και ανώτατοι υπάλληλοι.
Οι απώλειες κυμαίνονται από 20 ευρώ το μήνα, για τους χαμηλόμισθους και φθάνουν τα 250 ευρώ για την υψηλότερη κλίμακα. Σε ορισμένες κατηγορίες όμως οι απώλειες θα είναι μεγαλύτερες, εάν συνυπολογιστούν οι περικοπές στις μετακινήσεις και τις υπερωρίες ή εάν αλλάξει η αυτοτελής φορολόγηση.
Πέραν των πολιτικών αντιδράσεων υπάρχουν και ορισμένες κρίσιμες τεχνικές δυσκολίες.
1. Εκτός από τον προϋπολογισμό, σε ορισμένα υπουργεία δίνονται ειδικά επιδόματα μέσω άλλων λογαριασμών, εθνικών και ευρωπαϊκών.
2. Δεν έχουν όλα τα επιδόματα κοινές υπουργικές αποφάσεις με υπογραφή του υπουργού Οικονομικών.
3. Δεν καταβάλλονται όλα τα επιδόματα μέσω του συστήματος του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
Στον πίνακα πάνω δεξιά, επιχειρούμε μια χαρτογράφηση του «λαβύρινθου» με τα επιδόματα που παίρνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι ανά υπουργείο, ενώ στο κείμενο δεξιά στοιχυολογούμε τις αντιδράσεις που έχουν προκαλέσει οι εξαγγελίες για τις περικοπές σε όλο το φάσμα των εργαζομένων στο Δημόσιο.

Τσουνάμι αντιδράσεων για τις περικοπές σε όλο το Δημόσιο

Συνεργάστηκαν: Μπάμπης Αγρολάμπος, Σπύρος Φρεμεντίτης, Δήμητρα Ευθυμιάδου, Πασχάλης Κορωναίος, Παναγώτης Υφαντής, Γιώργος Μαρνέλλος, Χαρά Τζαναβάρα

Στο πρώτο σοκ, της περικοπής των επιδομάτων κατά 10% οι αντιδράσεις των δημοσίων υπαλλήλων ήταν διαφορετικές ανά κλάδο.

Οι εφοριακοί και οι τελωνειακοί κατέβηκαν αμέσως σε απεργιακή κινητοποίηση. Οι άλλοι κλάδοι καλύφθηκαν σε πρώτη φάση με την απεργία που προκήρυξε η ΑΔΕΔΥ για την προσεχή Τετάρτη. Σε ορισμένα υπουργεία είναι διάχυτη η αίσθηση στους υπαλλήλους ότι οι περικοπές των επιδομάτων δεν θα είναι τόσο μεγάλης έκτασης. Οι εισοδηματικές απώλειες πάντως θα αποσαφηνιστούν πλήρως αύριο- μεθαύριο, με το φορολογικό και τις αλλαγές που αναμένονται στην αυτοτελή φορολόγηση, που θα ορίσουν και το πλαίσιο της εισοδηματικής πολιτικής.
Εσωτερικών
Στο υπουργείο Εσωτερικών ο περιορισμός των δαπανών είναι ιδιαίτερος γρίφος. Δόθηκε εντολή για καταγραφή όλων των επιδομάτων που παίρνουν οι υπάλληλοι του υπουργείου και των εποπτευόμενων φορέων και οργανισμών της τοπικής, νομαρχιακής και περιφερειακής διοίκησης. Η προχθεσινή ανακοίνωση ότι θα μειωθούν κατά 50% οι υπερωρίες όλων των αποσπασμένων συνεργατών υπουργών, έδωσε το στίγμα ότι έρχονται περικοπές και στις υπερωρίες όλων των υπολοίπων.
«Για τα επιδόματα των υπαλλήλων δεν μπορούμε μόνοι μας να πάρουμε μια πρόχειρη απόφαση αφού πρέπει να εξεταστούν όλες οι παράμετροι των εσόδων» δήλωσε στην «Κ.Ε.» ο Δημ. Στεφάνου, γενικός γραμματέας Εσωτερικών. «Περιορίσαμε τις συμβάσεις έργου κατά 50% για να μειώσουμε τις δαπάνες και επεξεργαζόμεστε πιο αντικειμενικά κριτήρια για τις χρηματοδοτήσεις δήμων και νομαρχιών».
«Γεγονός είναι ότι προσπαθούμε να κόψουμε από παντού, ακόμη κι από τα συνεργεία των υπηρεσιακών αυτοκινήτων» δήλωσε στην «Κ.Ε.» ο Α. Ντόλιος, υφυπουργός Εσωτερικών.
Οικονομικών
Εφοριακοί και τελωνειακοί άνοιξαν τον χορό των κινητοποιήσεων υπολογίζοντας ότι οι απώλειες στο εισόδημά τους υπερβαίνουν το 10% με την περικοπή επιδομάτων, το πάγωμα των μισθών και την περιστολή των ειδικών αμοιβών. Εάν προστεθεί στο πακέτο των μέτρων και η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης τότε «σε ορισμένες κατηγορίες η μείωση μπορεί να υπερβαίνει το 15% ή και 20%» τονίζει ο πρόεδρος των εφοριακών Γ. Γρίβας. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των υπαλλήλων που ανήκουν στο υπουργείο Οικονομικών αντιδρούν στο χαρακτηρισμό ρετιρέ και αντιτείνουν ότι σε πολλούς άλλους κλάδους υπαλλήλων πολλά επιδόματα έχουν περάσει στο μισθολόγιο και μετρούν ως συντάξιμα.
Υγείας
Οι 80.000 εργαζόμενοι στο σύστημα υγείας θα δουν τις αποδοχές τους να μειώνονται κατά 100 ευρώ το μήνα, από τη μείωση των επιδομάτων και άλλα 50 ευρώ από την μείωση της υπερωριακής απασχόλησης και των νυχτερινών. Για τους 22.000 γιατρούς η απώλεια υπολογίζεται σε 150 ευρώ το μήνα κατά μέσο όρο, ενώ αν η κυβέρνηση προχωρήσει και στην κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης τότε η εισοδηματική απώλεια υπολογίζεται από 300 έως και 500 ευρώ. «Αν υλοποιηθούν αυτές οι ρυθμίσεις θα καταρρεύσει όλο το σύστημα υγείας» δηλώνει εκ μέρους της ΟΕΝΓΕ ο Δ. Βαρνάβας. Το κονδύλι για τις εφημερίες με την περικοπή 10% είναι μειωμένο σε σχέση με πέρυσι κατά 25%. Πέρυσι δαπανήθηκαν 465 εκατ. ευρώ ενώ φέτος μετά την αναπροσαρμογή θα διατεθούν 355 εκατ. ευρώ. «Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι εφημερίες θα περικοπούν κατά το ένα τρίτο και τα νοσοκομεία δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν», εκτιμά η ΟΕΝΓΕ.
Υποδομών και Μεταφορών
Η μπάλα των περικοπών παίρνει όλους τους υπαλλήλους, από τους μηχανικούς που δουλεύουν στα δημόσια έργα και τους υπαλλήλους 15 εποπτευόμενων φορέων μέχρι και τους συνεργάτες της πολιτικής ηγεσίας. Ο κλάδος των πτυχιούχων μηχανικών ΑΕΙ εκτιμάται ότι θα χάσει συνολικά 42 εκατ. ευρώ, ενώ οι μηχανικοί ΤΕΙ θα πάρουν 15 εκατ. ευρώ λιγότερα. Μειωμένες κατά 85 εκατ. ευρώ θα είναι οι δαπάνες της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας. Μεταξύ άλλων μειώνονται στο μισό οι αμοιβές των συλλογικών οργάνων ενώ κόβονται οι υπερωρίες. Στο απυρόβλητο δεν είναι ούτε η Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων. Οι πρόσθετες αμοιβές των υπαλλήλων προβλέπεται να μειωθούν κατά 70% ενώ περιορίζονται δραστικά και οι δαπάνες για μετακινήσεις.
Περιβάλλοντος
Με νοικοκύρεμα και χωρίς δραματικές περικοπές στα ειδικά επιδόματα προσπαθούν να εναρμονιστούν στο γενικό στόχο μείωσης των δαπανών κατά 10% στο υπουργείο Περιβάλλοντος. Θα κοπούν οι δαπάνες για συμμετοχή σε επιτροπές και θέσεις συμβούλων στη διοίκηση του υπουργείου. Η οριστικοποίηση των λογαριασμών αναμένεται σε ένα δεκαήμερο. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στα ειδικά επιδόματα των μηχανικών και στις δαπάνες για μετακινήσεις εκτός έδρας. Οι αντιδράσεις για τα ειδικά επιδόματα των μηχανικών θα είναι μεγάλες, με το επιχείρημα ότι προέρχονται από κοινοτικά προγράμματα και αμοιβές παρακολούθησης των έργων και όχι από εθνικούς πόρους.
Πολιτισμού και Τουρισμού
Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού η μείωση εξόδων στις υπηρεσίες Τουρισμού θα είναι πάνω από 20%, καθώς οι σχετικές πιστώσεις φέτος δεν θα ξεπεράσουν τα 57,8 εκατ. ευρώ από 73,4 εκατ. ευρώ που ήταν πέρυσι. Στον ΕΟΤ και στις υπηρεσίες του υπουργείου εργάζονται συνολικά 1.150 υπάλληλοι οι οποίοι έχουν μηνιαίο επίδομα από 300 έως 400 ευρώ. Δεν έχει καταβληθεί ακόμη το επίδομα του τελευταίου τριμήνου του 2009, ενώ για το 2010 το σχετικό κονδύλιο θα είναι μειωμένο κατά 50%, δηλαδή 600.000 ευρώ από 1,2 εκατ. ευρώ. Κατά 60% εκτιμάται ότι μειώνονται οι πιστώσεις για πρόσθετες αμοιβές (5,3 εκατ. ευρώ πέρυσι. 1,5 εκατ. ευρώ φέτος) ενώ οι πληρωμές για μετακίνησεις από 3 εκατ. ευρώ μειώνονται σε 2 και τα έξοδα κίνησης από 2 εκατ. ευρώ πέρυσι σε 1,4 εκατ. ευρώ φέτος.
Προστασίας του πολίτη
Πιο πολύ από άλλες κατηγορίες κρατικών υπαλλήλων, οι μισθοί των ενστόλων οικοδομούνται από μια ευρεία γκάμα επιδομάτων. Πέρα από τα κλασικά (οικογενειακό, χρονοεπίδομα), υφίστανται και τα ακόλουθα:διοίκησης, ευθύνης, ειδικών συνθηκών (το επί χρόνια διεκδικούμενο ως κινδύνου), απασχόλησης (ως αντιστάθμισμα μη χορηγούμενων αποζημιώσεων για υπερωρίες).
Πολιτικοί και υπηρεσιακοί παράγοντες της Κατεχάκη, που βρίσκεται ακόμη σε μεταβατικό στάδιο διοικητικής λειτουργίας, αφού ακόμη γίνονται νομοθετικές ενσωματώσεις φορέων, όπως η ΕΥΠ και το Λιμενικό , δείχνουν αμήχανοι. Δηλώνουν αναρμόδιοι να εξειδικεύσουν τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες στις λειτουργίες του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.
Ορισμένες από τις οικονομίες που ήδη δρομολογούνται αφορούν τα καύσιμα, τις προμήθειες οχημάτων, αναλώσιμων οπλισμού, τις αποζημιώσεις εκτός έδρας, τις επικοινωνίες, τα ταξίδια αξιωματούχων στο εσωτερικό και τις εικονικές υπερωρίες πολιτικών υπαλλήλων .
Εθνικής Αμυνας
Από 600 έως 3.000 ευρώ θα μειωθεί το ετήσιο εισόδημα των στρατιωτικών. Παράλληλα, στην τελική ευθεία για μια σειρά από περικοπές βρίσκονται στο υπ. Αμυνας.
*Ψαλίδισμα στα πλασματικά «φύλλα πορείας» (που εδώ και χρόνια δίνονται αντί αυξήσεων στους μισθούς). Θα περιοριστούν σε 7 έως 11 μέρες το ανώτατο, χωρίς να «πειραχθούν» αυτά που λαμβάνουν σήμερα οι χαμηλόβαθμοι (ΕΠ.ΟΠ. και υπαξιωματικοί). Καταργείται επίσης το δικαίωμα των αρχηγών γενικών επιτελείων να δίνουν ως «μπόνους» πλασματικά «φύλλα πορείας» κατ' επιλογή σε συνεργάτες τους. Βρέθηκαν χαρακτηριστικά ορισμένοι ανώτατοι, που έδιναν στον... εαυτό τους μέχρι και 27 ημέρες «εκτός έδρας».
*Περικοπή οδοιπορικών εξόδων. Στο εσωτερικό της χώρας, με μείωση κατά 50% της συμμετοχής σε συσκέψεις (έχει προταθεί να χρησιμοποιούνται ευρέως οι τηλεδιασκέψεις), αποφυγή μετακίνησης προσωπικού για εκπαίδευση από μονάδα σε μονάδα κ.ά. Στο εξωτερικό, με περιορισμό της συμμετοχής αξιωματικών σε ομάδες εργασίας του ΝΑΤΟ (εκπροσώπηση από αξιωματικούς που ήδη είναι τοποθετημένοι σε θέσεις εξωτερικού), περικοπή των μεταπτυχιακών κατά 50% για μια τριετία, εκπαιδεύσεων σε άλλες χώρες (εκτός όσων θεωρούνται κρίσιμες επιχειρησιακά).
*Περιστολή αποζημιώσεων συμμετοχής σε συμβούλια-επιτροπές κατά 50%.
*Περιορισμό στη χρήση ιπτάμενων μέσων από τη στρατιωτική ηγεσία.
*Δημιουργία κοινών προμηθειών μέσω κοινών διαγωνισμών για όλα τα επιτελεία.