Το Focus και οι γερμανικές αποζημιώσεις

Tου Σταυρου Λυγερου
Aναμφίβολα, το εξώφυλλο του περιοδικού Focus ήταν και προσβλητικό και κιτς. Αναμφίβολα, το κείμενο ήταν θλιβερό δείγμα δημοσιογραφίας, περισσότερο συρραφή στερεότυπων προκαταλήψεων με σκοπό την εντυπωσιοθηρία παρά έρευνα ή ανάλυση της ελληνικής κρίσης.
Ακόμα και το πιο κακοπροαίρετο δημοσίευμα, όμως, δεν είναι ικανό από μόνο του να προκαλέσει τόσο εκτεταμένες αντιδράσεις. Στην πραγματικότητα, το δημοσίευμα του Focus ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Τους τελευταίους μήνες, η Ελλάδα δεν πληρώνει μόνο τοκογλυφικά επιτόκια. Δέχθηκε μπαράζ επιθέσεων. Ορισμένες εξ αυτών υπηρέτησαν κερδοσκοπικά παιχνίδια. Οι άλλες ήταν αποτέλεσμα του συνδρόμου της αγέλης, που χαρακτηρίζει όχι μόνο τις Αγορές, αλλά και τα ΜΜΕ και εν μέρει τις πολιτικές ελίτ.
Μακριά από εμάς η βολική θεωρία ότι η καλή Ελλάδα δέχεται επίθεση από κακούς ξένους. Εχουμε επανειλημμένως ασκήσει καταλυτική κριτική στο πολιτικό σύστημα για το μοντέλο που εξέθρεψε. Ενα μοντέλο αντιπαραγωγικό, κλεπτοκρατικό, ανορθολογικό, σπάταλο και αυθαίρετο. Αυτή η κριτική ασκείται εδώ και χρόνια, από την εποχή που κυριαρχούσε ο μύθος της «ισχυρής οικονομίας».
Η Ελλάδα, λοιπόν, ευθύνεται για την κατάντια της και αξίζει επικρίσεις. Το γεγονός αυτό, ωστόσο, δεν δικαιολογεί τις εύκολες επιθέσεις. Πολύ περισσότερο δεν αθωώνει την προσπάθεια ευρωπαϊκών ελίτ να αποδώσουν στο ελληνικό πρόβλημα τις δυσκολίες της Ευρωζώνης και να μετατρέψουν την Ελλάδα σε αποδιοπομπαίο τράγο. Στην πραγματικότητα, η κρίση της Ευρωζώνης συνδέεται αφενός με τη δογματική δομή της κι αφετέρου με την απώλεια ανταγωνιστικότητας σε διεθνές επίπεδο.
Συναισθανόμενη τις ντόπιες ευθύνες, η ελληνική κοινή γνώμη υπέμεινε το μπαράζ κατηγοριών. Το δημοσίευμα του Focus ξεχείλισε το ποτήρι και ενεργοποίησε ένα μηχανισμό αντίδρασης για τις αλλεπάλληλες και εν μέρει άδικες «κατραπακιές». Σε αυτό το κλίμα, έπεσε στο τραπέζι το ζήτημα της επιστροφής του κατοχικού δανείου κι άλλων γερμανικών αποζημιώσεων από εκείνη την περίοδο.
Εάν, όπως φαίνεται, οι εν λόγω διεκδικήσεις έχουν ισχυρό νομικό έρεισμα, είναι εγκληματικό λάθος οι ελληνικές κυβερνήσεις να τις βάζουν στο ράφι και να τις κατεβάζουν όποτε προκύπτουν τριβές στις ελληνογερμανικές σχέσεις. Για να απορρίψει τις ελληνικές διεκδικήσεις, το Βερολίνο ασκεί παρασκηνιακές πιέσεις και επικαλείται τα κοινοτικά κονδύλια που εισέπραξε η Ελλάδα!
Πρόκειται για γελοιότητες. Τα κοινοτικά κονδύλια εξυπηρετούν την ανάγκη σύγκλισης των ευρωπαϊκών οικονομιών και βεβαίως είναι άσχετα από τις αποζημιώσεις. Γι’ αυτό τα παίρνει π. χ. και η Πορτογαλία, που δεν υπέστη γερμανική κατοχή. Εάν το Βερολίνο έχει στα χέρια του συμφωνία με την οποία η Αθήνα παραιτείται από τις διεκδικήσεις της, ας την προσκομίσει. Επειδή, όμως, τέτοια συμφωνία δεν υπάρχει, μόλις εξομαλυνθεί η κατάσταση, η Αθήνα πρέπει με τον πιο επίσημο και σταθερό τρόπο να προωθήσει νομικά τις διεκδικήσεις της. Διαφορετικά, το αμαρτωλό πολιτικό σύστημα θα έχει διαπράξει ένα ακόμα διά παραλείψεως έγκλημα.