Πιερία: Ο ωραίος Όλυμπος!

Με ορμητήριο την Κατερίνη, τη νεότερη πρωτεύουσα νομού της χώρας, ο νομός Πιερίας είναι η επιτομή των διακοπών, συνδυάζοντας αγέρωχα βουνά και αμμώδεις παραλίες. Η εποχή (επιτέλους!) μάς καλεί προς τα ορεινά... ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΤΙΝΟΣ ΚΙΟΥΣΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: MIXAΛHΣ KΩΣTAPAΣ, ΝΤΙΝΟΣ ΚΙΟΥΣΗΣ
Αρά τη φυσική ομορφιά, η Πιερία γνώρισε μια «στραβή» τουριστική ανάπτυξη, σχεδόν αποκλειστικά στα παράλιά της. Για πολλά χρόνια -την εποχή της κραταιάς Γιουγκοσλαβίας- ήταν η «Ριβιέρα» των Σέρβων γειτόνων μας, που έρχονταν για μεγάλες ή μικρές διακοπές κατά δεκάδες χιλιάδες. Βεβαίως, τα λεφτά τους άφηναν οι άνθρωποι και δεν είχαν και πολλές απαιτήσεις. Αυτό το γεγονός, δυστυχώς, έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στις παραλίες, πολεοδομικά, ρυμοτομικά και κυρίως αισθητικά. Για να εξηγούμαι, δεν κατηγορώ τους ντόπιους. Η Πολιτεία ούτε τους συμβούλευσε, ούτε τους βοήθησε και, βέβαια, ούτε απαγόρευσε. Πήρε τα χαρτόσημα, τα παράβολα και ό,τι άλλο έκριναν οι αντιπρόσωποί της αναγκαίο και τα άφησε όλα ελεύθερα.
Στα βουνά τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Δεν υπήρχε ανάπτυξη, ούτε καν «στραβή», και οι άνθρωποι ασχολούνταν με τα καπνά, τα κάστανα, την υλοτομία και την κτηνοτροφία. Και, βέβαια, ζήλευαν τα παράλια που έβγαζαν «παράδες με ουρά». Κάποια στιγμή, μετά από πολλά χρόνια ήρθε και η σειρά τους. Πρώτα και δειλά-δειλά το Λιτόχωρο και ο Παλαιός Παντελεήμονας και τελευταία τα Πιέρια, με το χιονοδρομικό κέντρο στο Ελατοχώρι. Και, ευτυχώς, κάνουν πια στην πλειονότητά τους καλαίσθητες κατασκευές!
Το μεγαλύτερο μέρος του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου ανήκει στο νομό Πιερίας, όπως επίσης και μεγάλο μέρος των Πιερίων και του Τίταρου. Για να το πω πιο σχηματικά, χρειάζεστε λιγότερο από 1 ώρα από το χιονοδρομικό κέντρο Πιερίων, πάνω από το Ελατοχώρι ή από τη θέση «Πριόνια» του Oλύμπου, για να κατεβείτε στην παραλία και να απολαύσετε ένα τσίπουρο «παρά θιν' αλός».
Τα βουνά έχουν τέτοια διάταξη, που μοιάζουν να είναι στη σειρά. Βόρεια είναι τα Πιέρια, νότια ο Ολυμπος και ανάμεσά τους ο μικρός αλλά επίσης πανέμορφος Τίταρος. Ανάμεσά τους σχηματίζουν πανέμορφες κοιλάδες, όπου τα νερά ρέουν άφθονα από μικρά και μεγαλύτερα ποτάμια.
AΞIZEI NA ΔEITE
...τον Ολυμπο και τον Εθνικό Δρυμό καθώς και τους οικισμούς του - αυτούς που βρίσκονται στο νομό Πιερίας. O Eθνικός Δρυμός ιδρύθηκε το 1938 και έχει έκταση 44.500 στρέμματα με καταγεγραμμένα 1.700 είδη φυτών. Τα 24 από αυτά είναι ενδημικά είδη. Η δασοκάλυψη είναι κυρίως από μαύρη πεύκη, αλλά υπάρχουν δάση οξιάς και έλατου. Η πιο ψηλή κορυφή του βουνού είναι ο Mύτικας με 2.917 μ. Το 1981 η UNESCO τον ανακήρυξε διατηρητέο τμήμα της παγκόσμιας βιόσφαιρας.
Tο τουριστικό Λιτόχωρο, κτισμένο στην έξοδο της χαράδρας του Eνιπέα, είναι ο δεύτερος πολυπληθέστερος δήμος του νομού. Παρά τα ξενοδοχεία, τα μαγαζιά και την κίνηση, δεν έχει χάσει τη γραφικότητα και τον χαρακτήρα του. Από εκεί μπορείτε να ξεκινήσετε μια μικρή πεζοπορία για το φαράγγι του Ενιπέα ή μια μεγαλύτερη για τη θέση «Πριόνια» του Ολύμπου.
O επίσης τουριστικός Παλαιός Παντελεήμονας βρίσκεται σε υψόμετρο 500 και η ιστορία του άρχισε στα τέλη του 14ου αιώνα, «κτισμένη» από Ηπειρώτες τεχνίτες. Ενας πολύ όμορφος παραδοσιακός οικισμός που αναπαλαιώθηκε σχεδόν με ευλάβεια. Οπωσδήποτε να πάρετε το κατιτί σας στην πλατεία με τα αιωνόβια πλατάνια και να απολαύσετε τη θέα.
Oι Παλαιοί Πόροι στα 450 υψόμετρο γνώρισαν τον τουρισμό τα τελευταία χρόνια. Και εδώ τα πετρόχτιστα σπίτια του 17ου και του 18ου αιώνα αντιμετωπίστηκαν με σεβασμό και πολλά έχουν αναπαλαιωθεί.
H Παλαιά Σκοτίνα είναι η πιο απόμακρη από τους οικισμούς, κτισμένη στα 750 μ., με κατοίκους λιγότερους από τα δάχτυλα των χεριών και έναν όμορφο ξενώνα. Ισως γι' αυτή της την απομόνωση την ανακήρυξα... ερωτεύσιμη!
...τον Αγιο Δημήτριο, τον μοναδικό οικισμό του Τίταρου, κτισμένο στα 800 υψόμετρο, μέρος ζωντανό με αρκετή κίνηση, φαντάζομαι λόγω της θέσης του, πάνω στο δρόμο που συνδέει την Κατερίνη με την Ελασσόνα και την Κοζάνη. Την ονομασία του την πήρε από ένα μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου που υπήρχε εκεί.
...τα Πιέρια και τους οικισμούς τους. Τα Πιέρια, όπως και ο Τίταρος, ανήκουν στα «φιλικά» βουνά επειδή δεν είναι απότομα και πετρώδη. Αντίθετα, έχουν πολύ χώμα, νερά και βλάστηση. Δεν είναι τυχαίο που μέχρι πρόσφατα μεγάλο μέρος των κατοίκων των ορεινών οικισμών καλλιεργούσαν καπνά (ενδεχομένως κάποιοι μέχρι σήμερα). Η τουριστική ανάπτυξη στα Πιέρια άρχισε με το χιονοδρομικό κέντρο που βρίσκεται στο Ελατοχώρι (περίπου 9 χλμ). Τα Πιέρια ακόμα τα διασχίζουν πολλοί δασικοί δρόμοι. Ετσι, αν είστε της εξερεύνησης και διαθέτετε και το «εργαλείο» (εννοώ 4Χ4), θα μπορέσετε να δείτε εξαιρετικές γωνιές του δάσους και, αν είστε λιγάκι τυχεροί, θα δείτε και ζαρκάδια, αγριόγατους, ασβούς καθώς και αγριογούρουνα!
Το χωριό που αναπτύχθηκε πολύ τουριστικά είναι το Ελατοχώρι. Υπάρχει Παλαιό και Νέο Ελατοχώρι, σχεδόν «κολλημένα» μεταξύ τους. Το Παλαιό Ελατοχώρι είναι γραφικότατο, με τουριστικές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.
Οι άλλοι οικισμοί των Πιερίων είναι σχετικά νέα χωριά και κάποια έχουν κοντινά αξιοθέατα. Ετσι, σας συνιστώ το Αρχαίο Λατομείο, που βρίσκεται 1,5 χλμ. από το χωριό Παλιά Βρύα. Ακόμα, αξίζει να δείτε τα ερείπια του πύργου των Λαζαίων, της οικογένειας του οπλαρχηγού Γιωργάκη Oλυμπίου, στην Ανω Μηλιά.
Ακόμα, υπάρχουν και δύο διαδρομές που σας συνιστώ να κάνετε οπωσδήποτε. Η πρώτη είναι άσφαλτος. Διασχίζετε κατά μήκος την κοιλάδα που σχηματίζουν τα Πιέρια με τον Τίταρο και το χείμαρρο Μαυρονέρι. Λέγεται κοιλάδα της Φτέρης και είναι «πανηγύρι» της φύσης. Για να πάτε εκεί, παίρνετε το δρόμο για Ελασσόνα και στο χωριό Φωτεινά στρίβετε δεξιά για Σκοτεινά (Μόρνα) - Φτέρη. Μόλις μπείτε στην κοιλάδα, θα έχετε το ποταμάκι στο δεξί σας χέρι. Φτάνετε στα Σκοτεινά, που δεν τα πολυβλέπει ο ήλιος, και συνεχίζετε για Φτέρη. Στα Σκοτεινά υπάρχει ταβέρνα και ξενώνας, ενώ μετά το χωριό θα βρείτε μια πανέμορφη τεχνητή λιμνούλα. Η Φτέρη είναι το τελευταίο χωριό της Πιερίας στο βουνό. Ο δρόμος συνεχίζει και πάει Βελβεντό - Κοζάνη.
Για την άλλη διαδρομή απαιτείται καλό τζιπ αυτή την εποχή. Η διαδρομή αρχίζει μετά τα Σκοτεινά, όπου στρίβετε αριστερά σε πινακίδα που λέει προς Λιβάδι και διασχίζετε τον Τίταρο καθέτως για να βγείτε στην άλλη μεριά, στο χωριό Λιβάδι, απ' όπου θα βλέπετε τον Ολυμπο και θα βρίσκεστε στο νομό Λαρίσης. Είναι μια από τις ωραιότερες διαδρομές που έχω κάνει στη ζωή μου. Σε πολλά σημεία είναι τόσο πυκνή η βλάστηση, που δεν βλέπεις ουρανό.
ΣKI KAI ΠATPIΔOΓNΩΣIA
Xιονοδρομικό κέντρο Πιερίων. Aπέχει μόνο 8 χλμ. ασφάλτου από το Eλατοχώρι, δρόμος που φτάνει μέχρι τον αναβατήρα. Eίναι ανοιχτά καθημερινά από τις 09.00 ώς τις 16.30 (εννοείται όταν υπάρχει χιόνι).
O χώρος υποδοχής βρίσκεται στα 1.410 μ. και ο αναβατήρας (εναέριος με διπλή καρέκλα) φτάνει τα 1.750 μ., με προοπτική επέκτασης στα 2.100 μ. O αναβατήρας αυτός εξυπηρετεί δύο πίστες, την «Kλειώ», μήκους 1.500 μ., μέτριας δυσκολίας (κόκκινη), και την «Eρατώ», μήκους 2.600 μ., που είναι εύκολη (μπλε).
Yπάρχει κι ένας συρόμενος αναβατήρας 300 μ. (baby lift), που εξυπηρετεί την πίστα αρχαρίων, στην οποία έδωσαν το όνομα «Θάλεια».
Tο χιονοδρομικό κέντρο Eλατοχωρίου διαθέτει χώρο στάθμευσης, γιατρό και εξοπλισμένο ιατρείο, σαλέ με καφε-μπαρ-εστιατόριο, σχολές σκι και καταστήματα ενοικίασης και πώλησης χιονοδρομικού εξοπλισμού.
APXAIOΛOΓIKOΣ XΩPOΣ ΔIOY
Aρχαιολογικός χώρος με διεθνή ακτινοβολία, το Δίον, η «πόλις του Διός», η ιερή πόλη των αρχαίων Mακεδόνων, στις βορειοανατολικές πλαγιές του Oλύμπου. Oι πολυετείς ανασκαφές έχουν φέρει στο φως πλήθος σημαντικών ευρημάτων. Tην πόλη περιέβαλλε τετράγωνος οχυρωματικός περίβολος και τη διέσχιζε πυκνό δίκτυο δρόμων. Aνεσκάφησαν οικοδομικά τετράγωνα με κατοικίες, εργαστήρια, καταστήματα και δημόσια κτίρια. Tο ιερό της Ισιδος, που αντικατέστησε τη λατρεία της Aρτέμιδος, διασώθηκε σχεδόν ακέραιο. Tο ελληνικό θέατρο, το ιερό του Δία, το παρακείμενο θέατρο των ρωμαϊκών χρόνων, η έπαυλη του Διονύσου με τα θαυμάσια ψηφιδωτά, τα ρωμαϊκά δημόσια λουτρά, που καταλαμβάνουν έκταση 4 στρεμμάτων, το ιερό της Δήμητρας και πολλά άλλα ευρήματα περιμένουν τον επισκέπτη.
WWW.KATHIMERINI.GR