Το άρθρο του Α/ΓΕΑ στην "ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΒΙΒΛΟ" που κυκλοφορεί

Στην ετήσια έκδοση «ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΒΙΒΛΟΣ 2010-2011» που κυκλοφορεί ο Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας αντιπτέραρχος (Ι) Βασίλειος Κλόκοζας προλογίζει το ειδικό αφιέρωμα Ελλάδα-Τουρκία/Αεροπορικές Δυνάμεις, με τίτλο «Η αναθεωρητική πολιτική που ακολουθεί η Τουρκία είναι αδιέξοδη». Ιδού ολόκληρο το άρθρο του Α/ΓΕΑ. «Οι νέες προκλήσεις στην ασφάλεια του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου δεν προέρχονται μόνο από τη μετάβαση από ένα διπολικό σύστημα σε ένα πολυπολικό, αλλά κυρίως από τη δημιουργία νέων σχέσεων εντός του νέου συστήματος. Επιπλέον, το νέο σύστημα δεν είναι κλειστό, δεν καθορίζεται αποκλειστικά από ενδογενείς παράγοντες και η συστημική προσέγγιση δεν επαρκεί.  Η Ανατολική Μεσόγειος είναι ένας γεωγραφικός χώρος όπου η ύπαρξη της πολυπολικότητας μετατρέπει το γεωπολιτικό πλαίσιο σε ένα γεωστρατηγικό πεδίο, δηλαδή η ανοιχτή δομή του έχει μία νέα δυναμική, η οποία δεν επιτρέπει τις παραδοσιακές εσωτερικές τριβές και δεν μπορεί να ερμηνευτεί με κλασικά στατικά κριτήρια. Η δυναμική του χώρου απαιτεί τη μελέτη και των παικτών-κρατών και των σχέσεων μεταξύ τους. Σε αυτό το νέο πεδίο, η ανάλυση της δράσης δεν εμπίπτει αποκλειστικά στη θεωρία αποφάσεων σύμφωνα με την οποία ένας μοναδικός παίκτης επιλέγει με τον καλύτερο τρόπο καταστάσεις-αποτελέσματα από ένα σύνολο επιλογών. Τώρα κάθε παίκτης αναγκάζεται να εξετάσει τις σχέσεις του με τους άλλους, πράγμα που σημαίνει ότι η ανάλυση κατάστασης βασίζεται σε μεγαλύτερο πλήθος αντικειμένων. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να γνωρίζουμε και την ύπαρξη ασύμμετρων απειλών εντός των δραστών, όπως οι λαθρομετανάστες, η παράνομη διακίνηση όπλων και άλλες, οι οποίες και επηρεάζουν τη στρατηγική τους συμπεριφορά. Στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχουν οι εξής παίκτες: η Ελλάδα, η Κύπρος, η Τουρκία, η Συρία, ο Λίβανος, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Λιβύη. Η θεωρία των σχέσεων γνωρίζει ότι με 8 παίκτες υπάρχουν 28 σχέσεις. Κατά συνέπεια, η γνώση αυτών των σχέσεων είναι απαραίτητη για να προσδιορίσουμε το παίγνιο σε τοπικό επίπεδο, υπολογίζοντας επιπλέον ότι το γράφημα των σχέσεων εντάσσεται σε ένα μεγαλύτερο, όπου δρουν και οι παίκτες παγκόσμιας εμβέλειας. Το νέο πεδίο δράσης εντάσσεται φυσιολογικά στη θεωρία παιγνίων. Στην εποχή μας όμως δεν λειτουργούμε στο πλαίσιο ενός παιγνίου μηδενικού αθροίσματος, όπου όσα οφέλη από τον κάθε παίκτη προστίθενται τόσα χάνονται, έτσι ώστε το αλγεβρικό άθροισμα να είναι μηδέν. Η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πολυπλοκότερη. Επιβάλλεται η κατηγοριοποίηση των παικτών αλλά και η ανάλυση των στρατηγικών τους επιλογών. Αυτή η ανάλυση προσφέρει πολλές δυνατότητες στη χώρα μας, η οποία είναι και μέλος διεθνών οργανισμών (Ευρωπαϊκή Ένωση, ΝΑΤΟ, ΟΗΕ) και παράλληλα συμμετέχει σε περιφερειακούς δράστες όπως MD, SEEEBRIG κλπ. Το Αιγαίο δεν μπορεί να εξετασθεί εκτός του πλαισίου της Ανατολικής Μεσογείου. Η γεωγραφία του αποτελεί ένα σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα για τη χώρα μας, αποτελεί όμως και στόχο αμφισβήτησης της Τουρκίας. Με την τακτική που ακολουθεί, δηλώνει συνεχώς την παρουσία της συνεχίζοντας να υποστηρίζει τις επιδιώξεις της. Οι επιδιώξεις αυτές επικεντρώνονται στη διεκδίκηση ισχυρού ρόλου στην περιοχή, στην αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας στο Αιγαίο, στην καλλιέργεια εντυπώσεων συγκυριαρχίας και συνδιαχείρισης του εναέριου χώρου του Αιγαίου. Όμως αυτή η άποψη αντικρούει την υπάρχουσα κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Η δημιουργία αυτών των τεχνητών εντυπώσεων δεν οδηγεί πουθενά στη νέα κατάσταση πραγμάτων, ειδικά στο θέμα της άμυνας και της ασφάλειας στην περιοχή. Η πραγματικότητα έχει αλλάξει στην Ανατολική Μεσόγειο και η δυναμική της θεωρίας παιγνίων εντάσσεται πλέον στα παίγνια μη μηδενικού αθροίσματος, όπου είναι δυνατόν να κερδίσουν ταυτόχρονα περισσότεροι από ένας παίκτες. Τώρα υπάρχουν επιλογές άλλου τύπου, όπως η ισορροπία Nash ή ισορροπία Pareto. Η βέλτιστη λύση δεν μπορεί πλέον να είναι μονόπλευρη. Είναι απαραίτητο να είναι και συλλογική και πολυπλευρική. Επιπλέον να έχει την ιδιότητα της συμμετρίας όσον αφορά στη στρατηγική. Με άλλα λόγια, είναι αμοιβαία. Η απλοποίηση της περιοχής σε ένα πλαίσιο, όπου υπάρχουν μόνο κύριοι παίκτες και μηδενικές γειτονικές τριβές, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Στο θέμα της ασφάλειας δεν επιδιώκουμε αναγκαστικά μια ιδανική λύση, αλλά μια ανθεκτική, διότι είναι η μόνη που έχει την ικανότητα να αντέξει τις πιέσεις σε βάθος χρόνου. Η χώρα μας, λόγω της ιστορίας της, της τοποθεσίας της αλλά και του σύγχρονου και αξιόμαχου αεροπορικού δυναμικού της, μπορεί να παίξει έναν καινοτόμο ρόλο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ως μια χώρα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, όπου υπάρχουν διαχρονικά σημεία τριβών και αντιπαραθέσεων. Η Ελλάδα είναι και για άλλους παίκτες ένα σημείο αναφοράς για την επινόηση νέων στρατηγικών με ανθεκτικά δεδομένα, διότι πέραν των άλλων δεν παρουσιάζει αστάθειες σε θέματα ασφάλειας λόγω του πολιτεύματός της και των θεσμών της που εντάσσονται στο πλαίσιο της διεθνούς κοινότητας. Αυτή η ιδιότητα είναι ένα ιδιαίτερα θετικό στοιχείο πάνω στο οποίο μπορούν να βασιστούν και άλλοι παίκτες σε αυτό το πολύπλοκο και πολυπολιτισμικό πεδίο δράσης. Η αποτελεσματική χρήση των πτητικών μέσων που η ΠΑ διαθέτει στο χώρο ευθύνης της, μας έχει κάνει όχι μόνο αποδεκτούς απ’ όλους τους παίκτες στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και μας κατατάσσει σε μία από τις κορυφαίες θέσεις στον τομέα της έρευνας και διάσωσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι νέες προκλήσεις στην ασφάλεια του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου μας δίνουν την ευκαιρία να αναδείξουμε τις δυνατότητές μας, την ικανότητά μας να προβλέπουμε αποτελεσματικά τα γεγονότα και να μας καθιερώσουν ως τους πλέον αρμόδιους για την επίλυση πραγματικών κρίσεων. H ΠΑ θα συνεχίσει να παίζει έναν πρωτεύοντα ρόλο στη διαμόρφωση της εξωτερικής μας πολιτικής, με απώτερο στόχο την υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων και τη διεθνή προβολή της πατρίδας μας». Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr