Κυριακή 29 Αυγούστου 2010

«Πελάτες» και κάστα

Tου Αλεξη Παπαχελα
Για να αλλάξει η πολιτική στην Ελλάδα θα πρέπει να αλλάξουν δύο πράγματα: να αρχίσουν να ενδιαφέρονται οι πολιτικοί όχι μόνο για τους «πελάτες» τους, αλλά για το σύνολο των ψηφοφόρων και να σταματήσουν να αντιμετωπίζουν το επάγγελμα και τον κύκλο τους ως μια κλειστή κάστα. Εξηγούμαι. Η ΓΕΝΟΠ αποτελεί σάρκα εκ της σαρκός του κυβερνώντος κόμματος, δημιούργημα μιας 30ετίας κατά την οποία μπερδέψαμε το μάνατζμεντ με τη συνδιοίκηση με τους συνδικαλιστές. Οι υπουργοί και οι βουλευτές νιώθουν «ένα» με τον πρόεδρο της ΓΕΝΟΠ και με την υπόλοιπη ηγεσία της, γιατί συγχρωτίζονται μαζί χρόνια στους διαδρόμους των Κεντρικών Επιτροπών κλπ. κ.λπ. Δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο, έτσι ακριβώς ήταν και το Εργατικό Κόμμα στην Αγγλία αλλά και άλλα ευρωπαϊκά κεντροαριστερά κόμματα. Κορυφαίος υπουργός, αναφερόμενος στον πρόεδρο της ΓΕΝΟΠ, κ. Φωτόπουλο, έλεγε προ καιρού χαρακτηριστικά «ο Τάκης είναι αίμα μας, έχει την παράταξη στο DNA του».
Υποθέτω πως αντίστοιχα συναισθήματα τρυφερότητος και εξάρτησης θα συναντήσει κανείς ανάμεσα σε πολιτικούς και άλλους συνδικαλιστές. Στην Ελλάδα σήμερα λειτουργεί ένα βαθύ κράτος, το οποίο διατηρεί την εξουσία του ασχέτως με ποιο κόμμα βρίσκεται στην κυβέρνηση γιατί ο κ. Μανώλης που ήταν συνδικαλιστής της Ν.Δ. στον ΟΤΕ λίγη διαφορά έχει από τον κ. Φωτόπουλο.
Το πρόβλημα είναι πως χιλιάδες εργαζόμενοι σε μεσαίες επιχειρήσεις ή βιομηχανίες που κινδυνεύουν να χάσουν τις δουλειές τους δεν έχουν την ίδια δύναμη ούτε είναι αρκετά τυχεροί να διατηρούν ιστορικές σχέσεις με τα κόμματα εξουσίας. Η δική τους απόλυση καταγράφεται σαν μια ακόμη στατιστική μονάδα στα στοιχεία της ανεργίας, ενώ η απόλυση ενός εργαζόμενου στον ΟΣΕ ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα ανάγεται σε μείζον πολιτικό θέμα. Οταν οι πολιτικοί θα αρχίσουν να αντιμετωπίζουν παραδοσιακούς πελάτες και όλους τους πολίτες το ίδιο, ίσως να έχουμε μια ευκαιρία να πάμε μπροστά σαν χώρα. Αυτό, όμως, προϋποθέτει κότσια και κόμματα που, όπως ακριβώς έκανε ο Τόνι Μπλερ στην Αγγλία, βγάζουν τα συνδικάτα από τη διοίκηση του κόμματος και δημιουργούν νέες συμμαχίες με μεσαία στρώματα.
Ενα δεύτερο φαινόμενο που μας κρατάει πίσω είναι η λογική της κάστας. Ρωτάς κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ γιατί δεν σκέπτονται να αξιοποιήσουν επιχειρηματικά ή τραπεζικά στελέχη σε κυβερνητικές θέσεις που έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη. Η απάντηση είναι «μα αυτός είναι μπλεγμένος με δουλειές» και αν πιέσεις λίγο παραπάνω μετατρέπεται σ’ ένα κυνικό «άσε που δεν είναι και δικός μας». Εκεί ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα που δεν λύθηκε ούτε σε ελάχιστο ποσοστό με εκείνο το περίφημο open gov. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι άνθρωποι που διορίσθηκαν σε διάφορες θέσεις ανήκουν στην ευρύτερη κάστα και παρέα των πολιτικών, από τους διοικητές των νοσοκομείων μέχρι τους επικεφαλής διαφόρων Οργανισμών.
Το σύστημα διακυβέρνησης κατέρρευσε γιατί λειτουργούσε εδώ και δεκαετίες με τον εντελώς λάθος τρόπο: εξυπηρετούσε βασικά τα συμφέροντα και τα προνόμια των πελατών και διοικείτο κυρίως από «δικούς μας», μέλη της κάστας. Η κυβέρνηση θα βρεθεί σύντομα σε μεγάλα διλήμματα στρατηγικής γιατί θα έχει μπροστά της τον τοίχο συμφερόντων πελατών και κάστας και πίσω της τον γκρεμό της χρεοκοπίας. Μια όχι πολύ άνετη θέση για οιονδήποτε πολιτικό.

Δεν υπάρχουν σχόλια: