Τρίτη 23 Νοεμβρίου 2010

Η αναγκαία και δίκαιη μετάβαση

Tου Πασχου Μανδραβελη / pmandravelis@kathimerini.gr
Το καλό είναι ότι ύστερα από χρόνια αποκτήσαμε κοινή γλώσσα με τη Eurostat. Ολοι ξέρουμε πλέον ότι όταν λέμε κρέας, δεν εννοούμε ψάρι. Κατ’ αντιστοιχία όταν λέμε δημόσιος τομέας δεν εννοούμε μόνο τα γραφεία των υπουργείων, αλλά και τους δημόσιους οργανισμούς κοινής ωφέλειας και όταν λέμε έλλειμμα δεν εννοούμε μόνο τις σπατάλες των υπουργείων. Βάζουμε μέσα και τα δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα ελλείμματα του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Το δεύτερο καλό είναι ότι το ξεκαθάρισμα των διπλών βιβλίων θα βοηθήσει κι εμάς. Θα μάς επιτρέψει πιο εύκολα να διακρίνουμε τι θέλουμε να κάνουμε με τον δημόσιο τομέα. Δεν είναι όλες οι δαπάνες του Δημοσίου προς περικοπή, γι’ αυτό πρέπει πρώτα να συγκρίνεις δαπάνες με οφέλη και μετά να αποφασίσεις. Η διασπορά των λογαριασμών δεν είχε κανένα οικονομικό όφελος (τα ελλείμματα των ΔΕΚΟ πάλι οι φορολογούμενοι τα πληρώνουν), απλώς δημιουργούν θολούρα που στο τέλος επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα δημόσια οικονομικά. Η πολιτική πρέπει να ξεκινάει από το σωστό μέτρημα.
Το κακό είναι ότι πολλοί θολώνουν από το ύψος αυτών των λογαριασμών και κάποιοι σπεκουλάρουν επ’ αυτών. Οχι μόνο χρηματιστηριακά, αλλά και πολιτικά. Κινδυνολογούν για την ορθή αποτύπωση του ελλείμματος, λες και αν δεν εγγράφονταν σ’ αυτό οι υποχρεώσεις του κράτους στον ΟΣΕ, τις ζημίες των σιδηροδρόμων θα τις πλήρωναν οι Νεοζηλανδοί. Δημιουργούν πλεονάσματα εντυπώσεων, τα οποία φυσικά δεν βοηθούν στη μείωση των πραγματικών ελλειμμάτων της οικονομίας.
Οι «άλλοι λογαριασμοί» δεν πληρώνουν τα χρέη. Από τη στιγμή που ο ΟΣΕ δίνει περί τα 400 εκατομμύρια ετησίως για μισθούς και έχει έσοδα 100 εκατομμυρίων, τα 300 επιπλέον εκατομμύρια κάποιος θα τα πληρώσει. Οπότε έχουμε δύο εναλλακτικές. Ή διορθώνουμε τα κακώς κείμενα του ΟΣΕ (π.χ. σταματούμε γραμμές που οι ίδιοι οι πολίτες απαξιούν να χρησιμοποιήσουν, μειώνουμε προσωπικό) ή συνεχίζουμε να τα πληρώνουμε. Κι επειδή δεν μάς δανείζει πια κανείς, πρέπει αναγκαστικά να κόψουμε κάτι άλλο. Συντάξεις θα είναι αυτό; Μισθοί; Θα κλείσουμε νοσοκομεία; Σχολεία; Θα απολύσουμε τους μισούς δημόσιους υπαλλήλους; Κάτι πρέπει να κοπεί. Το να μιλάνε κάποιοι πολιτικοί γενικώς για «σπατάλη» δεν βοηθά. Αυτή πρέπει να αποκτήσει όνομα, λογαριασμό και ποσό. Δυστυχώς, στην Ελλάδα σπατάλη του Δημοσίου είναι όλα αυτά τα πράγματα που όταν εξειδικεύονται, χαρακτηρίζονται «αναγκαία».
Οι επιλογές είναι αναγκαίες. Θα τις κάνουμε εμείς, ή θα τις κάνει η ίδια η ζωή διά της χρεοκοπίας. Οσο κάποιοι υπουργοί αντιδρούν σ’ αυτές, απλώς διογκώνουν το πρόβλημα και απλώς περιορίζουν τις επιλογές που έχουμε στις χειρότερες δυνατές. Μόνο ένα πρέπει να προσέξουμε: αυτές οι επιλογές οφείλουν να είναι κοινωνικά δίκαιες. Ολοι πρέπει να συμβάλουν. Προξενεί αλγεινή εντύπωση, για παράδειγμα, ότι μέσα σ’ αυτή τη μεγάλη κρίση πολλοί επιχειρηματίες πιέζουν για χαμηλότερη φορολόγηση των δικών τους εισοδημάτων (μερισμάτων) απ’ ό,τι τα εισοδήματα των υπολοίπων. Δεν κατανοούν προφανώς ότι αυτή η δύσκολη μετάβαση της οικονομικής ανασυγκρότησης της χώρας, είτε θα είναι δίκαιη είτε θα καταλήξει σε καταστροφή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: