Ο συντονισμός των αδυναμιών μας, χρέος, έλλειμμα και έλλειψη ανταγωνιστικότητας, μας καθιστούν το πιο ευάλωτο μέλος της Ευρωζώνης. Το να συζητάμε πλέον για άλλες συνθέσεις μέτρων πέραν αυτών που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο της τρόικας είναι μάλλον ματαιοπονία. Η επιλογή μας είναι ή να τερματίσουμε τώρα αυτή τη συμφωνία και να πτωχεύσουμε, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον μέσο πολίτη της χώρας, ή να το παλέψουμε με την ελπίδα ότι τέλη Αυγούστου θα λάβουμε παράταση ζωής.
Η κρίση μας δεν είναι μόνο ζήτημα δημοσιονομικού, αλλά ευρύτερου ελλείμματος, στην εφαρμογή των νόμων, στην ποιότητα των εκπροσώπων μας και βέβαια στην αρετή μας.
Για τη σημερινή κρίση υπάρχει μια διαχρονική και μια συγχρονική ερμηνευτική προσέγγιση.
Η «διαχρονική» ή συστημική προσέγγιση αφορά τα δομικά στοιχεία της ελληνικής κοινωνίας που την κατατρύχουν πριν από τη γένεση του ελληνικού κράτους. Η «κατακερματισμένη» κοινότητα είναι το αποτέλεσμα καθέτων τομών επί των κοινωνικών στρωμάτων, ώστε να προκύπτουν πολλά παράλληλα και αντιμέτωπα τμήματα με εκπροσώπηση πολλών βαθμίδων της κοινωνικής κλίμακας στο καθένα. Από την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου έως σήμερα, η κατακερματισμένη κοινότητα υιοθέτησε το ένδυμα των δυτικών θεσμών – του κράτους δικαίου, του κοινοβουλευτισμού και της συνταγματικής νομιμότητας, κρύβοντας με επιμέλεια από μέσα την κατακερματισμένη, πελατειακή φουστανέλα. Οσο ο έξωθεν ελληνισμός διέθετε ισχυρά ερείσματα επικοινωνίας με τη μητέρα χώρα, το δυτικότροπο κράτος με τους θεσμούς του απολάμβανε την αποκλειστική νομιμότητα και η κρατική ιθύνουσα τάξη διατηρούσε τον εκσυγχρονιστικό της χαρακτήρα.
Η «συγχρονική» με τη σημερινή κρίση ερμηνεία εστιάζεται στην έκρηξη του πολιτικού λαϊκισμού κατά τη δεκαετία του 1980. Εισαγωγέας της αμερικανικής κατά βάση ιδεολογίας αυτής υπήρξε ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ, αλλά στις μεθόδους του μαθήτευσε αργότερα και η Νέα Δημοκρατία του 2004 - 2009. Σύμφωνα με τη λαϊκίστικη αντίληψη διακυβέρνησης, κάθε λαός αναλώνει χωρίς περίσκεψη τους πόρους που διαθέτει ή δημιουργεί η κυβέρνηση του νέους, διά του δανεισμού. Η διανεμητική αυτή αντίληψη της εξουσίας αποβλέπει στην άμεση ικανοποίηση κομματικών φίλων, αλλά και την άγρευση νέων οπαδών ώστε να εξασφαλίζεται η διαρκής εκλογή. Πρόκειται για μέθοδο εξαγοράς των ψηφοφόρων σε κλίμακα που ξεπερνάει κατά πολύ τις παραδοσιακές πελατειακές σχέσεις.
Η ελληνική καινοτομία ως «προστιθέμενη αξία» στον επείσακτο λαϊκισμό ήταν η παροχή ασυλίας και νομιμοποίησης στην κατακερματισμένη κοινωνία. Ο αμερικανικός λαϊκισμός χαρακτηρίζεται μεν από την εμπιστοσύνη του συστήματος στον μικρό άνθρωπο, ο οποίος, όμως, δεν είναι απαλλαγμένος από υποχρεώσεις προς το κοινωνικό σύνολο. Στην ελληνική εκδοχή του λαϊκισμού, οι πελατειακές σχέσεις παύουν να αποτελούν παράβαση κανόνων. Η παραβατικότητα δικαιώνεται σαν λαϊκή διεκδίκηση και ο «λαός» γίνεται ο αυθεντικός ερμηνευτής της νομιμότητας. Λιμάνια και ξενοδοχεία καταλαμβάνονται από αυτοδικούντες συνδικαλιστές χωρίς το κράτος να προστατέψει την κοινωνία από τις αυθαιρεσίες των ολίγων αλλά και χωρίς η όποια κοινωνία των πολιτών να υψώσει το ανάστημά της.
Η λαϊκιστική εξάλλου επαγγελία να γίνει το κράτος τροφός του λιγότερο αποδοτικού τμήματος της κοινωνίας μεταλλάχτηκε σταδιακά σε απαράγραπτο λαϊκό δικαίωμα. Με τον τρόπο αυτό ο αριστερός λαϊκισμός φιλοδοξούσε να επανασυγκολλήσει την κατακερματισμένη κοινότητα και να τη μεταμορφώσει από πληθώρα ανταγωνιστικών ομάδων σε μια ενιαία κρατικοδίαιτη κοινωνία.
Αναξιοκρατική επιλογή δημοσίων υπαλλήλων διά του κομματικού διορισμού, μελών του υπουργικού συμβουλίου με κύριο κριτήριο την εμπιστοσύνη του αρχηγού και την υποταγή στα κελεύσματά του, αναθέσεις στους κρατικούς μειοδοτικούς διαγωνισμούς, με στόχο την ευκαιρία χρηματισμού των υπευθύνων και οι χαριστικές παροχές στους κομματικούς συνδικαλιστές υπήρξαν μερικές από τις πηγές την κακοδαιμονίας του δημόσιου τομέα. Τα στρεβλά κριτήρια που επηρεάζουν τον καθημερινό βίο προκάλεσαν και τον ηθικό μιθριδατισμό σε όλους μας.
Η διεθνής κρίση έβαλε τέλος στην αμέριμνη μεγέθυνση του ελλείμματος και των χρεών μας και μας έθεσε ενώπιον της πραγματικότητας. Η αφύπνιση έπειτα από τρεις δεκαετίες κραιπάλης είναι βέβαια οδυνηρή. Μπορεί να αποδειχθεί όμως σωτήρια αν ο κ. Παπανδρέου τολμήσει να αναζητήσει εξωκοινοβουλευτικούς αρίστους για να στελεχώσουν το υπουργικό του συμβούλιο, όσο υπάρχει ακόμα καιρός.
* Ο κ. Θάνος Βερέμης είναι πρόεδρος του ΕΣΥΠ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου