Εννοια και περιεχόμενο της ιθαγένειας

Γράφει ο Γεώργιος Χ. Χουρμουζιάδης, WWW.ETHOS.GR

«E» 23/1

Η ιθαγένεια είναι μια πολυσύνθετη λέξη, γι’ αυτό και ορίζεται με πολλούς τρόπους. Θέλω να πω πως ως όρο στην «ιθαγένεια» μπορούμε να δώσουμε πολιτικό, εθνικό, κοινωνιο­λογικό, φυλετικό, νομικό, πολιτισμικό περιεχόμενο. Γι’ αυτό τον λόγο, στη συζήτηση που έχει ανοίξει τον τελευταίο καιρό με αφορμή την πρόθεση της κυβέρνησης να δώσει την ελληνική ιθαγένεια στα παιδιά των μεταναστών που έχουν γεννηθεί στη χώρα μας και με βάση κάποιες τυπικές προϋποθέσεις, μπαίνουν και παίρνουν μέρος πολλοί, ανάλογα με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται το περιεχόμενο του όρου.
Και έτσι, συμβαίνει και σε αυτή την περίπτωση, ό,τι συμβαίνει στη χώρα μας όταν προκύπτει ένα σοβαρό ζήτημα ορισμού: να χάνεται η ουσία, και ο καθένας να λέει το «μακρύ του και το κοντό του». Και ο λαός; Το πολύπαθο αυτό ακροατήριο; Το απύθμενο αυτό «δοχείο των δακρύων»; Απλώς πελαγοδρομεί! Και αντιμετωπίζει αυτό το σοβαρό θέμα με διάθεση «οπαδική» και με ποδοσφαιρική λογική. Με τη λογική, δηλαδή, που θα αντιμετωπίσει και ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα όπου το αποτέλεσμα δεν θα έχει καμιά σχέση με την ουσιαστική, την ιστορική σημασία του όρου. Γιατί, κατά την άποψή μου το περιεχόμενο του όρου ιθαγένεια είναι τέτοιο: καθαρά ιστορικό. Προκύπτει ως χαρακτηρισμός από τη σχέση που έχει καθένας μας με έναν τόπο όχι ως απλή γεωγραφική αναφορά, αλλά ως ένα σύνολο πράξεων, αγώνων, κατακτήσεων και συλλογικών πραγματοποιήσεων.
Πιστεύω, λοιπόν, πως ιθαγενής δεν είναι μόνον αυτός που γεννήθηκε σε έναν τόπο και εξακολουθεί να ζει σ’ αυτόν, είναι και αυτός που ταυτίζει την ύπαρξή του με την ύπαρξη αυτού του τόπου. Είναι αυτός που δουλεύει και αγωνίζεται για την προκοπή αυτού του τόπου, προσφέρει στο ΑΕΠ αυτού του τόπου, μορφώνεται μέσα σ’ αυτόν, εμπνέεται, ερωτεύεται, ζει και πεθαίνει. Φυσικά, αν θεωρούμε πως κάθε «ξένος» με άλλο χρώμα, με άλλη γλώσσα και άλλη θρησκεία, επιβουλεύεται την εθνική μας ταυτότητα (για τους πιο πολλούς συζητητές απροσδιόριστη έννοια), ανατρέπει τις ισορροπίες της καθημερινής μας ζωής, νοθεύει την «καθαρότητα» του προσωπικού μας λόγου, τότε ασφαλώς τον ιθαγενή θα τον φανταζόμαστε με έναν χαλκά περασμένο στη μύτη, άρα επικίνδυνο!